กล่าวให้สั้น เมืองอัจฉริยะ หรือ smart city ก็คือเมืองที่ถูกบริหารจัดการด้วยเทคโนโลยีอันชาญฉลาด ช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถตรวจสอบดูแลพื้นที่ได้แบบ real-time ส่งผลให้เกิดการใช้ทรัพยากรได้อย่างคุ้มค่าและลดค่าใช้จ่ายด้วยความช่วยเหลือของเทคโนโลยี เป็นข้อได้เปรียบสองประการสำคัญของความเป็นเมืองอัจฉริยะ
กล่าวให้ง่าย เมืองสมาร์ทคือทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการทำให้สิ่งต่าง ๆ เป็นไปอย่างชาญฉลาดด้วยความช่วยเหลือของเทคโนโลยีอัจฉริยะ ทั้งหมดของแนวคิดยอดนิยม เช่น Big Data, machine learning และ Internet of Things (IOT) ถูกบรรจุไว้ในหลายๆ ส่วนของเมือง สร้างความเป็นมิตร น่าอยู่และสะดวกสบายมากขึ้นกับผู้คนที่อาศัยอยู่ในเมือง
ข้อมูลจากเว็บไซต์การศึกษาด้าน IT, Technopedia เมืองอัจฉริยะคือการมอบตำแหน่งเมืองที่รวมเอาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ICT) เพื่อยกระดับคุณภาพและประสิทธิภาพของการบริการภายในเมือง หรือ urban services เช่น ด้านพลังงาน การขนส่งและสาธารณูปโภค เพื่อลดการใช้ทรัพยากร ความสิ้นเปลืองและค่าใช้จ่ายทั้งหมด โดยเป้าหมายสำคัญของ Smart City คือการยกระดับคุณภาพชีวิตของพลเมืองด้วยเทคโนโลยีอัจฉริยะ
Dubai’s smart city infrastructure
มีหลายประเทศที่กำลังสำรวจ-ศึกษาแนวความคิดนี้ และได้พิสูจน์แล้วว่าประสบความสำเร็จในระดับหนึ่ง ตัวอย่างเช่น ดูไบได้ลงทุนกว่า 8 พันล้านเหรียญสหรัฐเพื่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานเมืองอัจฉริยะ ความเคลื่อนไหวดังกล่าวเป็นไปตามความคิดริเริ่ม ‘‘Smart Dubai’ ที่ประกาศในปี 2013 โดย H. H. Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum รองประธานและนายกรัฐมนตรีแห่งสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์และผู้ปกครองนครดูไบ เป็นไปเพื่อเปลี่ยนดูไบไปสู่ ‘smart city’
ดูไบมีเป้าหมายที่จะเป็นเมืองอัจฉริยะแห่งแรกของโลก จึงไม่น่าแปลกใจเลยที่ดูไบจะเปิดตัวบริการอัจฉริยะที่น่าทึ่งมากมาย รวมถึงแอพอัจฉริยะของรัฐบาลดูไบที่เปิดตัวในชื่อ ‘Dubai Now’ ด้วยความช่วยเหลือของแอพนี้ชาวนครดูไบสามารถชำระค่าไฟฟ้า จองรถแท็กซี่ ติดตามพัสดุ ค้นหาตู้เอทีเอ็มใกล้เคียง รายงานการละเมิดกฎหมายต่อตำรวจดูไบ แม้แต่การติดตามสถานะวีซ่า ทั้งหมดนี้ในแอพเดียวต่อจากนั้น ดูไบได้เปิดตัวสถานีตำรวจอัตโนมัติอย่างเต็มรูปแบบ ซึ่งผู้คนสามารถเข้ามาขอความช่วยเหลือจากตำรวจได้ปกติ เปิดให้บริการประชาชนแบบ 24/7: 24 ชั่วโมง 7 วัน โดยไม่ต้องใช้เจ้าหน้าที่ประจำสถานี โดยที่ประชาชนสามารถรายงานเหตุอาชญากรรม เหตุการณ์การจราจร สิ่งของสูญหายและอื่น ๆ ได้เหมือนไปแจ้งความตามปกติ เมื่อเข้าไปในสถานี ผู้มาติดต่อจะถูกนำไปยังห้องส่วนตัวที่สามารถสื่อสารกับเจ้าหน้าที่ตำรวจได้ผ่านทางหน้าจอโทรทัศน์ขนาดใหญ่
Barcelona’s smart systems
เมืองบาร์เซโลนา ประเทศสเปน วางแผนที่จะประหยัดเงินหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐในแต่ละปีในภาคพลังงานด้วยการติดตั้งระบบอัจฉริยะต่าง ๆ เช่น ไฟถนนอัจฉริยะ (smart street lighting) ไฟถนนจะทำงานร่วมกับระบบเซ็นเซอร์ในการทำงานยามค่ำคืน คอยตรวจจับความเคลื่อนไหวภายในเมือง ซึ่งจะช่วยลดค่าใช้จ่าย (ในการจ้างเวรยามหรือจ่ายค่าล่วงเวลา) และใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ชาวเมืองจะสามารถตรวจหาจุดจอดรถได้อย่างสะดวกสบายโดยการรับข้อมูลแบบ real-time ผ่านแอพ เทคโนโลยีนี้เป็นไปได้ด้วยระบบเซ็นเซอร์ที่จอดรถ หรือ parking sensors ที่ใช้ประโยชน์จากแสงไฟและเครื่องตรวจจับโลหะเพื่อตรวจจับว่ามีที่ว่างหรือไม่
ส่วนระบบอัจฉริยะที่น่าสนใจอีกอย่างก็คือ ระบบเซ็นเซอร์ขยะ หรือ garbage sensor
ในกรณีนี้ถังขยะจะเป็นเหมือนที่ดูดฝุ่นที่ดูดขยะทางผ่านท่อใต้ดิน กระบวนการอัตโนมัติที่เป็นนวัตกรรมนี้ช่วยลดค่าใช้จ่ายและยังช่วยลดมลพิษทางเสียงของรถขนขยะ นี่เป็นเพียงคุณสมบัติอันชาญฉลาดบางส่วนที่เมืองต่าง ๆ นำมาใช้เพื่อเปลี่ยนนครธรรมดาให้เป็นเมืองอัจฉริยะที่สมบูรณ์แบบในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า
ทั่วโลกมีหลายประเทศที่ใช้บริการอัจฉริยะและสิ่งอำนวยความสะดวกในด้านต่างๆ หลากหลายภาระกิจที่ใช้เทคโนโลยีอัจฉริยะ ทั้งหมดมีมีวัตถุประสงค์เพื่อให้โครงสร้างพื้นฐานหลักมีสภาพแวดล้อมที่สะอาดและยั่งยืนสำหรับประชาชนและเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรอย่างเต็มที่
แทบไม่ต้องสงสัยเลยว่าเมืองอัจฉริยะคืออนาคต!
